اگر شما هم قصد سفر و گردشگری در قسمتهای جنوبی کشور را دارید شهر زیبای گناوه ( خورشید تابان بوشهر) را فراموش نکنید. دز این مقاله ضمن ارائه یک پیش گفتار در مورد پیشینه و شرایط جغرافیایی و آب و هوایی این شهر به بررسی بهترین و جذاب ترین مکان های دیدنی آن نیز می پردازیم با ما همراه باشید.

 

 

بندر گناوه (به انگلیسی:bandar Genaveh) یکی از شهرهای لُرنشیناستان بوشهر ایران و مرکز شهرستان گناوه است.

بازار تجاري بندر گناوه امروزه به عنوان يكي از بزرگترين، مهمترين و شناخته ترين بازارهاي جنوب كشور به شمار مي رود. که هر ساله میزبان هزاران نفر از مردم سرتاسر ایران است. که برای خرید به این شهر می‌آیند. (که به عنوان بزرگترین قطب تجاری جنوب کشور شناخته شده است.)

گناوه کنونی در ساحل خلیج فارس و میان بوشهر بندر دیلم به فاصله هیجده کیلومتری شرق خور امام حسن واقع است. شهرستان گناوه قدیم در یک نیم دایره در جانب شمالی شهر کنونی براین شهر محیط می‌باشد از گناوه قدیم نقاطی باقی‌مانده که امروزه بنامهای تیرسول به معنی شن فشرده و یکپارچه در زبان لری و عبدامام وتل گوری، تل مناره، بتن؛ و بالاخره تل امام زاده خوانده می‌شود هر یک از این نقاط دارای گذشته‌های دوراست که ویرانی‌های قدیم را درخود جای داده‌است. مذهب اکثر ساکنین بندر گناوه شیعه و اقلیتی نیز سنی هستند.مردم این بندر به زبان لری جنوبی سخن می‌گویند.

موقعیت جغرافیایی

شهر بندری گناوه در طول جغرافیایی ۵۰ درجه و ۳۱ دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۲۹ درجه و ۳۴ دقیقه شمالی قرار دارد. بندر گناوه مرکز شهرستان گناوه در ۱۶۰ کیلومتری شمال غربی بوشهر و در کرانه خلیج فارس واقع است.

بندر گناوه مرکز شهرستان گناوه در ۱۶۰ کیلومتری شمال غربی بوشهر و در کرانه خلیج فارس قرار گرفته است. گناوه از شهر های گرم و مرطوب ایران حساب میشود و میزان بارندگی مناسبی دارد.

 

 

 

این شهر اقوام مختلفی را درون خود جای داده است. مردم آنجا به سه دسته تقسیم میشوند: لر، عرب و دشتی. مردم لر این شهر معمولا از روستاهای حاشیه ای مهاجرت کرده‌اند و اعراب محله‌ی مخصوص به خودشان را دارند. اقوام دشتی نیز در این شهر به صورت پراکنده سکنا گزیده‌اند. گناوه از شهرهای باستانی ایران است که گردشگران حرفه ای از وجود آن بی خبر نیستند اما به نظر ما این شهر باید مورد توجه تمام جهانیان باشد زیرا تاریخ بشر را به دوش میکشد.

این بندر در کتب قدیمی نامهای مختلفی دارد مانند گنابا، گنفه، گناوه، جنابه و جنابا که همه‌ی آنها درست هستند و در مقاطع تاریخی مختلف به یکی از این نامها آن را صدا می‌زدند. مورخ حمد الله مستوفی و جغرافیدان نام‌دار ایرانی در سفرنامه خود می‌نویسد: «جنابا را جنابه بن طهمورث دیوند ساخت» و ابن الفقیه همدانی بنیاد و ساخت گناوه را به دست نوادگان طهمورث و آن را از بی نظیرترین شهرهای ایران می‌داند. موقعیت بندر گناوه بر روی نقشه بین بندر بوشهر و بندر دیلم در سواحل خلیج فارس است.

شهر امروزی گناوه در واقع در جنوب شهر قدیمی گناوه تاسیس شده است که شهر قدیم یکی از جاهای دیدنی بندر گناوه است . از شهر قدیم گناوه نقاطی بر جای مانده که امروزه آنها را با این نام ها صدا میزنند: تیرسول (شن فشرده)، تل گنبد، تل گوری، تل مناره، و تل امام زاده.

 

آب و هوا

آب و هوای گناوه گرم و مرطوب است و میزان بارندگی سالانه به‌طور متوسط ۱۵۰ میلی‌متر است. بزرگراهی به طول ۸۸ کیلومتر به سمت جنوب شرقی که تا برازجان امتداد دارد.

راه فرعی به طول ۲۱۳ کیلومتر به سمت شمال شرقی که بندر گناوه را به مرکز شهرستان ممسنی پیوند می‌دهد. راه اصلی به طول ۶۵ کیلومتر به سمت شمال غربی که تا بندر دیلم کشیده شده‌است.

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی گناوه

نام این بندر در کتاب‌های قدیمی به صورت گنابا، گنفه، گناوه، جنابه و جنابا آمده‌است. بندر گناوه در ساحل خلیج فارس بین بندر بوشهر و بندر دیلم واقع شده‌است. شهر گناوه کنونی در جنوب گناوه قدیم بنا شده‌است. از گناوه قدیم نقاطی باقی مانده‌است که امروزه به نام‌های تیرسول (شن فشرده)، تل گنبد، تل گوری، تل مناره، و بالاخره تل امام زاده خوانده می‌شود. در ویرانه‌های اطراف گناوه، گوپال (گل پخته استوانه‌ای شکل به صورت سفال زرد یا سرخ رنگ که آن را به عنوان گلوله با منجنیق بر سر دشمن می‌ریختند) فراوان به چشم می‌خورد. در حال حاضر از گناوه قدیم جز آثار سنگ‌ها و پی‌های مدفون در زیر خاک و بازمانده تاق نماهای سنگی آثاری مشهود نیست. گاه‌وبیگاه در درون گودال‌ها و حفره‌ها و در زیر پی‌های عمارت‌های ویرانه، سکه‌ها و دست افزارها و مصنوعات سنگی و سفالی یافت می‌شود.

 

 

محلات

عنوان محلات بندرگناوه به این شرح است: محله جمهوری اسلامی (جاده برازجان) ،محله عبدامام ،محله باباعلیشاه ،محله سادات ،امامزاده ،نوروزآباد ،کوی بسیجیان ،کوی مطهری (زمین شهری) ، سرخور و بازار.

 

 

مروارید خلیج فارس

در زمان‌های قدیم جهانگردان و دریا نوردان از راه‌های مختلف به این بندر وارد می‌شدند که از بازار گرم مبادلات، اقتصاد پویا ، سواحل درخشان، صفحه‌های مرجانی زیبا ، محلی‌های مهمان نواز و مردان دلیر و دانشمند برخوردار بود . این بازدیدکنندگان داستان‌ها و مشاهدات خود را به وطن خود می‌بردند و از این بندر به عنوان مروارید خلیج فارس یاد میکردند یا شاعرانی که آن را معدن مروارید نامیدند وجاهای دیدنی بندر گناوه را یکتا می دانستند.

در طول زمانی که این بندر بنا نهاده شده تا به امروز دو بار ویران گشته است. اما هر بار پیروزمندانه تر از قبل مردمان دلیر آن این بندر را بازسازی کرده اند. ابن حوقل از اقتصاد پویای این بندر می‌نویسد و از پارچه‌های بافته و طرازهای کتانی و دستمالهای جنابه به نیکی یاد می‌کند. ناصر خسرو شاعر نامدار ایران زمین این بندر را که در سفرهای خود از آن گذشته در سفر نامه‌اش‌ یاد می‌کند .

 

جاهای دیدنی کنگان ، شهر قدیمی و مقدس

در خرابه‌های اطراف گناوه، گوپال ( گل پخته استوانه ای شکل به صورت سفال زرد یا سرخ رنگ که آن را به عنوان گلوله با منجنیق بر سر دشمن می ریختند) فراوان به چشم می‌خورد. امروزه از گناوه‌ی قدیمی آثاری جز تاق نماهای سنگی و سنگ های که از بناهای باستانی باقی مانده چیزی به چشم نمی خورد اما باستان شناسان در زیر همین ویرانه ها گه‌گاهی به گنج های عظیمی برخورد میکنند که یادگار تمدن باستانی شهر است.

 

تپه های باستانی گناوه

که اطراف این ناحیه یافت شده است به ما می‌گوید که تاریخ تمدن در گناوه به دوران ایران باستان می‌رسد. این تپه ها عبارتند از :تپه‌ی شاه ناصری در شرق روستا به فاصله‌ی ۲۰۰متری روستای فعلی. تپه‌ی معروف به تل محمد حیدر در شمال روستا به فاصله ی ۱۰۰ متری روستای فعلی. تپه‌ی معروف به قلعه‌ی کلات در جنوب روستای فعلی فاصله ۱۰۰ متری . در ضمن تپه‌ی چهارمی نیز وجود دارد که که به عقاید تعدادی باید به این سه تپه اضافه شود اما آنجا اکنون آرامگاه مردمان روستای مجاورش است. این تپه‌ها از جاهای دیدنی بندر گناوه محسوب می‌شوند.

در این تپه‌ها که از آن‌ها نام برده شد سفال ،کوزه ،بوپال (پایه های ساخته شده از گل رس پخته ) تا سال‌های نه چندان دور به فراوانی یافت می‌شد و همین امر باعث شده بود که باستان شناسان بسیاری به گناوه بروند. محلی‌های آن اطراف اینطور می‌گویند که تپه‌ی “محمد حیدر ” دارای گنجینه ای فراوان است اما اژدهایی که هفت سر دارد بر روی آن خوابیده و از جواهرات آن مراقبت می‌کند. شواهدی که در دست است نشان می‌دهد که از زمان افشاریه تا به امروز این منطقه دارای سکنه بوده است . البته سابقه‌ی سکونت قبل از آن را نیز رد نمی‌کنیم چرا که تپه‌های باستانی یاد شده دلیلی بر این مدعا است.

یکی از زیباترین صحنه‌هایی که شما در این بندر خواهید دید قایق‌های ماهیگیری هستند که یا در دامن دریا آرام بالا و پایین می‌شوند یا ساحل را به مقصد دریا ترک می‌کنند . این صحنه تا مدت‌ها در ذهن شما نقش خواهد بست و در زندگی پر تلاطم شهری باعث آرامش خاطر شما می‍‌شود. شاید تا ابد صحنه‌ی طلوع و غروب خورشید یا وقتی که در سواحل پر صدف این بندر قدم می‌زنید از خاطر شما بیرون نرود. اما حتی اگر شما به اندازه‌ی ما آدم‌های رمانتیکی نباشید خرید کردن در این بندر را حتما فراموش نخواهید کرد زیرا قیمت‌ها در گناوه باورنکردنی هستند و این هم به دلیل تجارت نزدیک این بندر با امارات است . پس شاید شما جاهای دیدنی بندر گناوه را فراموش کنید اما کالاهای مرغوبش را نمی توانید از یاد ببرید.

 

امامزاده سلیمان بن علی از جاهای دیدنی بندر گناوه

امامزاده سلیمان بن علی گناوه ، زیارتگاه بی‌مره (محله امامزاده گناوه)، تل گوری، برج خان گناوه و شاه صدرالدین، غار تودیو (در نزدیکی روستای قائد حیدر)، پناهگاه صخره‌ای مال قائد (در ۱۰ کیلومتری شمال غربی بندر گناوه)، پارک گردشگری ساحلی و جزیره جنوبی میرمهنا نزدیک بندر ریگ از مجموعه‌ی مکان‌های دیدنی این بندر به حساب می‌آیند در ساحل بندر گناوه به تازگی پارکی ساخته شده که ساحل این بندر را بیش از پیش زیباتر کرده است.در جوار آن هتل‌های ممتاز گناوه قرار دارند که میزبان همیشگی گردشگران هستند. امامزاده سلیمان بن علی گناوه از پر اهمیت‌ترین مرکز‌های مذهبی استان بوشهر محسوب می‌شود. در معماری این امامزاده از طرح پلکانی استفاده شده است که نمای آن را بسیار جذاب می‌سازد این امامزاده در حاشیه جاده‌ی گناوه دیلم قرار گرفته.

گنبد این بنا با کاشی‌های آبی فیروزه‌ای ‌رنگ پوشیده شده و در بخش ساقه گنبد تزئینات کاشیکاری لوزی‌شکل سفید و لاجوردی دیده می‌شود. وجود آثار و اماکن تاریخی ومذهبی که با سبک اصیل ایرانی و با قدمتی دیرینه در این مناطق به‌جا‌ مانده و کارگاه‌های صنایع دستی نظیر لنج‌سازی، گرگوربافی و گبه‌بافی از دیگر جاذبه‌های این بندر به حساب می‌آید. گبه یک نوع فرش است که به عنوان سوغاتی بندر گناوه مشهور است. شما گبه را می‌توانید در طرح‌های مختلف از بازار‌های شهر تهیه کنید و این بازار ها خود جزو جاهای دیدنی بندر گناوه محسوب می‌شوند.

 

 

موقعیت استراتژیک گناوه

به خاطر وجود جزیره‌ی خارک در این منطقه و نزدیکی آن به شهرستان گناوه ، بندر گناوه از لحاط گردشگری یک منطقه‌ی استراتژیک است. جزیره‌ی خارک یکی از تاریخی‌ترین جاذبه‌های گردشگری ایران است. به خاطر نزدیک بودن بندر به جزیره‌ی خارک در ساحل پارک‌های ساحلی افتتاح شده تا بتواند نظر گردشگر داخلی و خارجی را جلب کند.

 

مکان های تفریحی بندر گناوه

بندر گناوه با طبیعت بکر و زیبای خود مکانی بسیار دیدنی برای علاقمندان به منظور بازدید از مناظر طبیعی است، خلیج درخشان فارس در روزهای گرم و آفتابی با نسیم بهاری همراه با دلفین‌های شاداب و با ذکاوت که در دو سوی لنج‌ها و قایق‌های ماهیگیری به این سو و آن سو می‌پرند و تابش نور آفتاب بر روی صدف‌های سفید و لیز کنار ساحل جلوه های بصری بکر و بینظیری را در کنار ساحل طلایی و منحصر به فرد گناوه پدید می‌آورد. شب‌های شگفت انگیز گناوه، در کنار ساحل این بندر با صدای ملودیک امواج دریا و انعکاس نورنقره گون مهتاب در آب، و آتش شعله‌های گاز در جزیره‌ی خارک و خارگو منظره‌های زیبا و فراموشی نشدنی را برای هر گردشگری فراهم می‌کند.

از جاهای دیدنی بندر گناوه همچنین ساحل زیبا و ماسه ای و بی نظیر روستای چهک در نزدیکی گناوه که محل مناسبی جهت بازدید مسافرین و علاقمندان است، می‌شود نام برد. جزایر شمالی و جنوبی، گوابین، گشویی در حد فاصل بین گناوه و ریگ قرار دارند که بیشتر مردم این منطقه به شغل صیادی مشغل هستند و جای بسیار جذابی برای دیدن است زیرا می‌شود آواز دست جمعی صیادان را شنید و تا سال‌ها در خاطره سپرد.

در آخر می‌گویم که بندر گناوه دیدنی ها بسیار دارد و شما از این بندر به مناطق دیدنی دیگری هم راه دارید که خود میتواند یک سفر بسیار دل انگیز را برای شما رقم بزند . بهترین فصل برای سفر به این بندر فصل زمستان و بهار است و شما با سفر در این فصل‌ها می‌توانید از تمام زیبایی‌های بندر گناوه لذت ببرید.