خرید تجهیزات آشپزخانه از جمله اجاق گاز موضوعیست که همه ی ما حداقل یک بار شاید هم چندین بار تجربه آن را داشته ایم و در این مواقع ما تنها در صورتی می توانیم بهترین انتخاب را داشته باشیم که یک شناخت کامل درباره فضای موجود در آشپزخانه و نوع کارکرد ما و سایر شرایط محیطی داشته باشیم . در این مقاله با بیان یک سری اصول کلی شما را در انتخاب یک اجاق گاز رومیزی راهنمایی خواهیم کرد.
اجاق گاز یا دیگدان گاز وسیله‌ای برای آشپزی است که از گاز قابل اشتعالی مانند گاز طبیعی، پروپان یا بوتان به عنوان سوخت استفاده می‌کند. با آن که استفاده از اجاق گاز قدمت زیادی ندارد، ولی امروزه اجاق گاز یکی از ضروری‌ترین وسایل منازل است و زندگی بدون آن، به ویژه در شهرهای بزرگ با دشواری همراه است. اجاق گاز هم چنین یکی از رئوس اصلی مثلث کار در آشپزخانه را تشکیل می‌دهد.
تاریخچه
اجاق‌های گاز از اوایل سده نوزدهم میلادی تولید شدند و بس از مدتی به تولید صنعتی و انبوه رسیدند.
ریشه‌شناسی
واژه اجاق از زبان ترکی وارد زبان فارسی شده است. برابر فارسی این واژه دیگدان به معنای جای قرار دادن دیگ است که از فارسی میانه آمده‌است. واژه دیگدان به جای اجاق همچنان در فارسی افغانستان استفاده میشود.
اجزای اجاق گاز
به‌طور معمول، یک اجاق گاز فر دار امروزی، از این اجزاء تشکیل شده‌است. بدنه، عایق، چند راهه‌ها، شیرها، نازل‌ها، محفظه یا لوله‌های رابط، مشعل‌ها، شمعک (پیلوت)، ترموکوپل، فندک، ترموستات، درجه تنظیم حرارت، ساعت زنگ‌دار و جوجه گردان[۳]
انواع اجاق گاز
اجاق گاز به سه دسته اجاق گاز رومیزی، اجاق گاز توکار یا صفحه‌ای و اجاق گاز مبله تقسیم میشود. در اجاق گاز صفحه‌ای، گاز و فر از هم جدا بوده و هر کدام باید جداگانه خریداری شوند، از اینرو تنوع بیشتری در انتخاب اجاق گاز و فر خواهیم داشت و نکته مثبت دیگر این که اجاق گاز توکار فضای کمتری را نسبت به اجاق گاز مبله اشغال می‌کند. اجاق گاز رومیزی ارزان‌ترین نوع اجاق گاز است؛ و بیشتر مناسب آشپزخانه‌هایی با پخت و پز کم یا شرکت‌ها میباشد.
کارکرد
گاز توسط شلنگ به اجاق متصل میشود. این گاز ابتدا به چند راهه می‌رسد که شیرها بر روی آن نصب شده‌اند. در صورت بازبودن شیر، گاز پس از عبور از شیر به نازل رسیده و به داخل لوله‌های رابط تزریق میشود. از آنجا که نازل اندکی با لوله رابط فاصله دارد، هوا نیز همراه با گاز به داخل لوله‌های رابط کشیده میشود. مخلوط هوا و گاز در مشعل و در مجاورت شعله پیلوت، محترق میشوند. در تاریخ ۱۵ دی ماه سال ۱۳۹۹ در شهرستان اهواز اجاق گاز مصطفی خنجرنقی توسط برادرش بدون اطلاع وی از خانه بیرون برده شد که گفته میشود برای تهیه ی ماهی و کیک های سفارشی اینکار را انجام داده اند.
بهداشت
اجاق‌های گاز، دردسرهای ناشی از ساعت‌ها آشپزی در مقابل آتش و دود در روش‌های قدیمی‌تر را کم نموده‌اند. با این وجود، برخی محققان بر این اعتقادند که آشپزی با اجاق گاز، بخارات و سموم سرطان‌زای بیشتری را تولید می‌کند و خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را افزایش می‌دهد.
چه مدل اجاق گاز صفحه ای بخریم؟
معرفی اجاق گاز های آشپزخانه : اجاق گازهای آشپزخانه به به دو صورت کلی اجاق گازهای مبله و اجاق گاز صفحه ای تقسیم بندی میشوند که هر کدام از این تقسیم بندی ها مدل های مختلفی دارند. به طور مثال اجاق گاز های صفحه ای شامل مدل های : اجاق های برقی ، اجاق گازی و یا اجاق روکار یا توکار میباشد و چون در فروشگاه ما انواع اجاق گازهای صفحه ای وجود دارد در زیر سعی بر توضیح این موارد خواهیم داد.
گاز صفحه‌ای برقی
اجاق های صفحه ای برقی برای تولید انرژی از برق استفاده کرده و اکثرا به دو صورت گرانیتی و استیل میباشند. مصرف انرژی این مدل از اجاق ها A میباشد و اکثرا برای مناطقی در ایران که انرژی گاز وجود ندارد مثل سکوهای نفتی استفاده میگردد. تغییر دمای گازهای رومیزی برقی (الکتریکی) کندتر است و باعث میشود که پخت‌وپز کمی دشوارتر باشد. با این وجود، مدل‌های برقی نسبت به نمونه‌های گازی ارزان‌تر هستند و خطر نشت گاز را ندارند. خرید گاز صفحه‌ای الکتریکی با سطح سرامیک (کاملاً صفحه‌ای است و شعله‌های برجسته ندارد) نیز شرایط تمیز کردن گاز را نسبت به مدل کویل (شعله‌ها برجسته هستند) آسان‌تر می‌کند. سطح شیشه‌ای مدل سرامیکی اگر بی‌کیفیت باشد، در اثر افتادن قابلمه ممکن است ترک بردارد. مدل‌های سرامیکی با استفاده از دکمه‌های لمسی، گرما را به صورت تابشی انتشار می‌دهند.
اجاق صفحه ای گازی:
این مدل از اجاق گازها در ایران طرافداران بیشتری دارد و آن هم به این دلیل که در کشور ما گازهای شهری هم ارزان است و هم در دسترس. این مدل اجاق های گازی به چند صورت استیل ، استیل شیشه ، و تمام شیشه وجود دارد که بر حسب سلیقه میتوانید انتخاب نمایید
اجاق گاز های صفحه ای استیل:
اجاق گاز های توکار استیل معمولا به دو دسته ساده و آجدار تقسیم می شوند.اجاقگاز های استیل ساده به دلیل سهولت در نظافت بیشتر مورد توجه قرار دارد ضمن اینکه باید توجه بیشتری در زمان نظافت اینگونه اجاق گازها داشت .و باید از یک کهنه نرم استفاده شود و نیز می توان از محصولات براق کننده استیل که معمولاً در بازار یافت می شوند استفاده کرد و هرگز از پودرهای ساب استفاده نکنید . اجاق گاز های استیل آجدار امروزه کمتر مورد توجه قرار دارد چرا که معمولا پاک کردن روغن و غذا از روی استیل آجدار به سختی انجام می شود و به مرور زمان به دلیل چرک مردگی در محصولات استیل آجدار رنگ اجاق گاز کدر وتیره می گردد و تنها مزیت استیل آجدار ضد خش بود آن است.
اجاق گازهای صفحه ای شیشه ای:
تنوع محصول در این نوع اجاق گاز ها بسیار بالا می باشد در اینگونه محصولات از شیشه های نشکن با قابلیت تحمل درجه حرارت بالا استفاده شده است در نمونه های با کیفیت از شیشه هایی استفاده شده است که امکان تنظیف این محصولات راحتتر می باشد با این حال باید توجه داشت برای داشتن اجاق گازی زیبا و ماندگاربهتر است تا پس از طبخ غذا به طور مرتب تنظیف شوند تا اثرات لک و چربی بر روی آن باقی نماند وخیلی ها فکر میکنند اجاق گاز های شیشه ای به راحتی خواهند شکست در صورتی که اگر گازی که خرید مینمایید دارای شیشه به طور مثال ایتالیایی باشد به این راحتی ها آسیب نخواهد دید.
گاز صفحه ای استیل بهتر است یا شیشه ای؟
اینکه گاز صفحه ای شیشه ای بهتر است یا استیل . سوالی است که خیلی از مشتریان دارند. و باید گفت فروش گازهای شیشه ای نسبت به گازهای استیل بیشتر و آن هم به علت زیبایی این محصولات ولی دردسر گازهای استیل کمتر است . این به معنی خوب بودن یا بد بودن هر کدام از اینها نیست بلکه اگر در زمان خرید سعی کنید برند خوبی را تهیه نمایید بعید است بعدها به مشکلی برخورد کنید
انتخاب و خرید بهترین گاز رومیزی یا گاز صفحه‌ای (Cooktop) چند مزیت عمده دارد، نخست میتوانید فِر را در کابینت‌های دیوار بالایی قرار دهید تا برای بیرون آوردن یک تابه بزرگ یا یک سینی داغ نیاز به خم شدن نداشته باشید. همچنین برای چیدمان وسایل آشپزخانه نیز انعطاف پذیری بیشتری خواهید داشت (فضای بیشتر) و میتوانید یک آشپزخانه مدل جزیره ایجاد کنید. اما قبل از خرید بهترین گاز رومیزی، باید برخی ویژگی‌‌ها مانند مدل (برقی یا گازی)، اندازه، منبع سوخت، آپشن‌ها و دیگر موارد را در نظر
فاکتورهای مهم در انتخاب بهترین گاز رومیزی
دو فاکتور اساسی در خرید بهترین گاز رومیزی وجود دارند که به شرح زیر هستند:
اندازه گاز صفحه‌ای
طول بیشتر گازهای رومیزی برابر با ۷۰ تا ۹۰ سانتی‌متر و عرض‌شان بین ۴۰ تا ۶۰ سانتی‌متر است، بنابراین ابعادی را انتخاب کنید که متناسب با فضای آشپزخانه شما باشد. بسیاری از گازهای صفحه‌ای دارای پنج یا شش شلعه هستند. به طور کلی، بیشتر گازهای رومیزی ۷۰ سانتی‌متری دارای چهار یا پنج شعله و مدل‌های ۹۰ سانتی‌متری دارای پنج یا شش شعله هستند.
منبع سوخت گاز رومیزی
هم منبع سوخت برقی و هم گازی قادر به ارائه عملکرد مناسب برای کلیه گازهای صفحه‌ای هستند. مدل‌های گازی از منبع گاز شهری که ارزان هستند استفاده میکنند ولی مدل‌های برقی از برق شهری بهره می‌برند. هزینه استفاده از مدل‌های برقی در استفاده‌های زیاد بیشتر خواهد بود. همچنین مدل‌های گازی تاحدودی پایداری شعله پایین‌تری دارند، اگر پنجره‌ای در نزدیکی گاز داشته باشید، احتمال خاموش شدن شعله وجود دارد. مدل‌های الکتریکی با قطع شدن برق دیگر قابل استفاه نیستند!
ویژگی‌های بهترین گاز رومیزی
باید فکر کنید که هنگام خرید گاز صفحه‌ای چه ویژگی‌هایی برای شما مهم است و مقدار بودجه مورد نیاز چقدر است. در زیر به برخی از آپشن‌های رایج در گازهای صفحه‌ای اشاره می‌کنیم:
کنترل‌ها:
بیشتر گازهای رومیزی دارای کنترل دکمه‌ای یا لمسی هستند. دستگیره‌ها برای مدل‌های گازی ایده‌آل هستند و امکان کنترل بیشتر بر روی منبع حرارتی را فراهم میکنند. با این حال، گازهای صفحه‌ای مدرن‌تر مانند القایی یا تابشی، از ویژگی‌های کنترل لمسی برای ظاهری ساده و مینیمال برخوردار هستند.
چراغ‌های هشدار گرمایش سطح:
این یک ویژگی ایمنی مهم است زیرا گاز رومیزی می‌تواند مدت‌ها پس از خاموش شدن همچنان سطحی گرم داشته باشد. بسیاری از گازهای صفحه‌ای حداقل یک چراغ هشدار دارند. در حالت ایده آل، هر شعله باید یک چراغ اخطار جداگانه داشته باشد.
تهویه هوا:
برخی از گازهای رومیزی شرایط تهویه دود و بو را ارائه می‌دهند و دیگر نیازی به هود ندارند. سیستم Downdraft هوا را به سمت پایین و از منطقه پخت‌وپز به درون خود می‌کشد. این ویژگی برای سبک آشپزخانه روی پیشخوان مدل جزیره، یک ویژگی مفید است. با این حال؛ تهویه هود، بُرد مؤثرتری دارد.
احتراق مجدد شلعه:
بهترین گاز رومیزی باید دارای ویژگی احتراق مجدد شلعه باشد.، این مورد یک آپشن مهم برای ایمنی است. در صورت خاموش شدن ناخواسته شعله در حالی که هنوز جریان گاز وجود دارد، این ویژگی باعث میشود تا شلعه به طور خودکار روشن شود.
قابل حمل بودن:
گازهای رومیزی یک نفره برای فضاهای کوچک، آشپزخانه یا مسافرت بسیار مناسب هستند. آن‌ها معمولاً برقی بوده و به راحتی تمیز میشوند.
کنترل‌های لمسی برقی:
با لمس یک دکمه فرآیند پخت‌وپز شروع میشود.
سنسور حضور ظرف:
در صورت عدم استفاده (نبود ظرف روی شعله)، واحد را به طور خودکار خاموش می‌کند.
سنسور اندازه ظرف:
به طور خودکار عنصر گرمایی را به اندازه ابعاد ظرف یا قابلمه تنظیم می‌کند.
شعله قوی:
حداقل یک شعله با شدت بالا وجود دارد.
بهترین مارک گاز رومیزی
برندهای خارجی کیفیت بالاتری نسبت به برندهای ایرانی دارند اما مدل‌های ایرانی از قیمت پایین‌تری برخوردار هستند. به هر روی، بهترین برندهای گاز رومیزی در ایران و جهان به شرح زیر هستند:
برندهای ایرانی:
داتیس
اخوان
آلتون
اکن
نیک کالا
استیل البرز
ایگل
درخشان
برندهای خارجی:
بوش
میله (Miele)
سامسونگ
وولف
اِسمِگ
بهترین گاز رومیزی می‌تواند علاوه بر طراحی زیبا و مدرن، به صرفه‌جویی در فضا نیز کمک کند. ظاهر براق گاز صفحه‌ای، انتخابی عالی برای ایجاد یک دکوراسیون آشپزخانه منحصربه‌فرد است. مسلماً تمیز کردن این گازها (به ویژه مدل‌های سرامیکی) نیز آسان خواهد بود و هیچ شکافی برای ریختن بقایای مواد غذایی وجود نخواهند داشت.
به هر روی، در زمان خرید مهم است که نخست نیازهای آشپزی، اندازه فضای آشپزخانه و سپس مقدار بودجه خود را مورد بررسی قرار دهیدو همچنین با به خاطر سپردن اطلاعات بالا، وارد بازار شوید.
