امروزه در اغلب خانه ها فر به عنوان یکی از تجهیزات ضروری آشپزخانه تلقی می شود به شکلی که در طراحی اولیه کابینت ها فضایی مخصوص به آن در نظر گرفته می شود اما اینکه ما چه نوع فری را انتخاب و خریداری کنیم بستگی به نوع کاربری که از آن خواهیم داشت و همچنین شرایط محیطی آشپزخانه ما دارد. در این مقاله ما تمامی نکات لازم برای انتخاب یک فر خوب با توجه به شرایط مختلف را برای شما جمع آوری کرده ایم پس با ما همرا باشید.
فر آشپزی (در پارسی باستان: فِرن) یا تاوَن گونه‌ای کوره یا اجاق دربسته برای گرمایش، پخت‌وپز یا خشک کردن است. کاربرد اصلی آن در آشپزخانه‌ها و کوزه‌گری است. فر گازی و فر برقی دو نوع مدرن فر می‌باشند. تاونی که برای حرارت دادن یا در کارهای صنعتی از آن‌ها استفاده می‌شود کوره یا تاون صنعتی نامیده میشوند. تاون معمولی یکی از لوازم آشپزی است؛ که معمولاً برای پختن، داغ کردن، کبابی کردن، سرخ کردن یا گرم کردن خوراک و غذا بکار می‌رود. از تاون معمولاً برای درست کردن گوشت، نان‌های پخته، کیک یا دسرها بهره می‌گیرند. امروزه فرهای كانوكشن كه حرارت را با توجه به فنهای كه داخل فر تعبيه شده است به سمت غذا هدايت كرده و در زمان و دماي كمتری عمل پخت را انجام مي‌دهد.
فر دستگاهی است که می توان انواع زیادی از غذاها را در آن طبخ کرد. دمای درون فر به طور مساوی در تمام نقاط محفظه اعمال شده و غذا را یکنواخت می‌پزد.
نوعی ساده از فر، فر گازی می باشد که دمایی در محدوده ۱۰۰ تا ۲۵۰ درجه سانتیگراد را ایجاد می کند. در این نوع فرها دو یا چند طبقه جداگانه وجود دارد.
اینکه شما چه نوع فری را انتخاب کنید بسیار مهم بوده و در چگونگی پخت غذاها در آینده نقش بسزایی دارد. از این رو قبل از خرید فر کمی در این مورد تحقیق کنید.
ریشه‌شناسی
واژه «تاون» از ترکیب تاو (تاب) و -َن (پسوند اسم ابزارساز) ساخته شده است و از برابرنهاده‌های فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. واژگان کهن سوزن، روزن، نهنبن، پرویزن[۱]، میهن و واژه نوساخته پوشن نیز به همین روش ساخته شده‌اند.
داشتن یک فر توکار یا همان فر کابینتی علاوه بر کاربردهای زیادی که دارد، می تواند نمای آشپزخانه شما را نیز زیبا کند. امروزه در بسیاری از خانه ها برای تهیه و پخت ماهی، گوشت، پیتزا از فر استفاده میگردد بدون شک داشتن اطلاعات کافی پیش از خرید هر وسیله ای ، راه گشا و تسهیل کننده در امر انتخاب خواهد بود. از آنجایی که اجاق ها قیمت نسبتا بالایی دارند و ورودشان به منازل برای سالهای طولانی خواهد بود لذا لازم است در انتخاب اجاق و فر خود نهایت دقت را داشته باشیم.
انواع فر از نظر نوع و محل نصب در آشپزخانه به دو دسته توکار و معمولی تقسیم میگردد در شیوه توکار نصب از داخل کابینت صورت میگیرد و در روش معمولی یا به اصطلاح مبله بصورت پرتابل یا قابل جابجایی میباشد.
فرها از نظر نحوه پخت و پز غذا به فر گازی و فر برقی و فر کانوکشن دسته بندی میشوند که به ترتیب از گاز شهری ، المنت های برقی و امواج مایکروویو استفاده میکنند.
انواع فر آشپزخانه کدام است؟
به طور کلی دو دسته بندی برا فرها وجود دارد. فرها یا توکار (Built-in) بوده که به آن ها کابینتی نیز گفته می شود، یا مبله (Free-stand) هستند و روی کابینت قرار می گیرند.
اخیرا تقاضا برای فر کابینتی یا فر توکار نسبت به انواع مبله بسیار بیشتر شده است و این بخاطر زیبایی بیشتر آن ها در آشپزخانه است.
فر توکار آشپزخانه
انواع سیستم حرارت دهی و مزایای آن :
توجه داشته باشید معمولا کمترین حالت حرارت دهی در فر نیز احتیاجات شما را بر آورده خواهد کرد چرا که برای پختن کیک ، پیتزا ، مرغ ، سوسیس ، مرغ و سایر مواد غذایی ، اگر فری با المنت “بالا-پایین” و “هوای سه بعدی” داشته باشید کفایت خواهد کرد . سایر سیستمهای حرارت دهی فقط کار شما را راحت تر یا سریع تر انجام خواهد داد.
اما از این مقایسه کوتاه که بگذریم به مواردی می رسیم که باعث بالارفتن تنوع فر در بازار می شود. همین تنوع زیاد ممکن است گاهی انتخاب را برای ما سخت کند.
انواع فر توکار
فرهای آشپزخانه توکار به طور کلی در ۳ دسته بندی کلی قرار می گیرند. این ۳ دسته شامل موارد زیر می باشد:
برقی
گازی
گاز و برق
از انواع فر توکار می توان به فر توکار اخوان، فر توکار استیل البرز، فر توکار سینجر، فر توکارداتیس و فر توکار آلتون اشاره کرد.
فر تمام برقی:
بیشتر برای محل هایی مناسب است که لوله کشی گاز وجود ندارد یا برای مشتریانی که میخواهند فر حرفه ای داشته باشند که عمل گرم کرد یا یخ زدایی غذا را داشته باشد مفید است ولی فرهای برقی معایبی هم دارند که میتوان به خشک کردن غذا و یا هزینه برقی که دارد اشاره نمود. در این نوع از فرهای توکار تمامی انرژی مورد نیاز برای پخت غذا اعم از گرمای پایین و بالای غذا از برق تامین می شود.
در این فرهای برقی ممکن است یک یا چند المنت برای ایجاد حرارت مورد نیاز به کار برده شود. که از این نظر هم فرهای برقی دو نوع هستند. برخی از فرهای برقی تنها در پایین فر از المنت های حرارتی استفاده می کنند و در برخی دیگر هم در بالا و هم پایین فر المنت ها را قرار می گیرند.
این فرها دارای ترموستات هستند و از این طریق قادرند دمای درون فر را در همان اندازه ای که تعیین شده است، نگه دارند، به این صورت که اگر دمای محفظه از حد مشخص شده بالاتر رود، المنت ها خاموش شده و ساطع کردن حرارت قطع می شود.
در انواع فری که دمای درون محفظه در تمامی نقاط یکسان است، وجود جوجه‌گردان ضروری نمی باشد و تمامی قسمت های جوجه به طور مساوی می‌پزد.
این فرهای آشپزخانه از آن رو که نیازی به فندک ندارند، در انواع مدل های زیبا ساخته می شوند.
مزایای فر توکار برقی
فر توکار برقی دارای مزایای زیادی است که در زیر برخی از آن ها را مشاهده می کنید:
طبخ غذا به صورت یکنواخت
سرعت بخشیدن به پخت غذا
برنامه های مختلف برای پخت غذا
وجود انواعی از فر برقی که به طور کامل لمسی هستند و کار با آن ها بسیار راحت است.
دارای برنامه های از قبل تعیین شده برای پخت غذا بدون اتلاف وقت و همچنین برای تمیز کردن فر به صورت اتوماتیک
وجود قفل کودک برای جلوگیری از دستکاری کودک شما
معایب فر برقی
تنها عیبی که می توانیم برای فرهای برقی بیان کنیم مصرف برق خواهد بود. اما در صورتی که گرید مصرفی فر A باشد این میزان مصرف انرژی بسیار پایین خواهد آمد و در واقع هزینه زیادی را متحمل نخواهید شد.
فر گازی برقی:
این فرها در عین واحد باید هم به برق و هم به گاز وصل باشند که برای گرم کردن فضا از شعله گازی و برای جوجه گردان ، تایمر ، جرقه زن و … از برق استفاده میکند این فرها خیلی حرفه ای نیستند ولی اگر امکان استفاده از لوله کشی گاز برای فر شما وجود دارد میتواند انتخاب خوبی باشد زیرا هم هزینه جانبی زیادی ندارد و هم طول عمر بالا و تقریبا تمامی نیازهای شما رو برآورده خواهد نمود.
در این نوع از فر کابینتی، گاز تامین کننده انرژی مورد نیاز برای پخت غذاهای شما است. تنها مورد استفاده از برق در این فرها، زمان روشن کردن آن است. این مدل فر توکار معایب زیاد و مزایای خیلی کمی دارد و از نظر ما این نوع فرها اصلا توصیه نمی شود. تنها برتری این فرها نسبت به سایر انواع فر، ارزان تر بودن هزینه گاز در کشورمان نسبت به هزینه برق می باشد. پخت غذا با فرهای گازی به دلیل نحوه حرارت دهی در آن ها به گونه ای است که قسمت پایین غذا سریع می‌پزد در صورتی که بخش میانی آن هنوز نیم‌پز است. در صورتی که پخت یکنواخت غذا و مغزپز شدن آن برای شما دارای اهمیت زیادی است، از خرید این نوع فرها خودداری کنید.
لازم است بدانید که در صورت تامین نشدن هر کدام از این منابع انرژی، فر شما قادر به پخت غذا نیست.
این نوع از فر توکار، بهتر و پیشرفته تر از نوع گازی آن است و به این صورت کار می کند که از بالا انرژی مورد نیاز توسط برق تامین شده و گرمای پایین فر با استفاده از گاز ایجاد می شود.
معایب فر توکار برقی و گازی
۱- از آن جا که یکی از منابع انرژی این فرها، گاز می باشد، برای پخت غذا درون محفظه نیاز است که اکسیژن وجود داشته باشد. در غیر این صورت حین پخت غذا فر چندین بار خاموش می شود و غذا به نحو مطلوبی نخواهد پخت. البته در فرهای جدید فن هایی تعبیه شده اند که اکسیژن لازم را به محفظه فر می رساند.
۲- یکی دیگر از معایب این فرها پخته نشدن غذا به صورت یکنواخت است.
۳- برای اینکه با این فرها کار کنید نیاز است که حدود ده دقیقه قبل از کار، آن را روشن کنید تا به اندازه کافی گرم شود و این کار باعث طولانی تر شدن فرآیند کار می شود.
مزییت فر های ساده به الکترونیکی پیشرفته :
فرهای الکترونیکی به دلیل داشتن برنامه های غذایی از پیش تعیین شده، ممکن است غذاها را مطابق با ذائقه ما ایرانی ها نپزد. یعنی ممکن است در برنامه پخت یک مرغ کامل ، آنرا کمتر یا بیشتر از مقداری که ما انتظار داریم طبخ کند. از این رو ممکن است برخی از برنامه های پخت غذا در فرهای الکترونیکی پیشرفته با روشهای پخت ما منطبق نباشد و برای همیشه بلا استفاده قرار بگیرند. از طرفی ، فرهای ساده به دلیل سادگی در عملکرد ، مناسب برای هرگونه پخت و پز هستند ( از غذاهای متنوع گرفته تا انواع کیک و شیرینی ) پس هنگام خرید به این نکته خیلی توجه نکنید که چند برنامه پخت دارد یا خیر .
نکات زیادی وجود دارند که بایستی قبل از اقدام به خرید فر توکار آن ها را مدنظر قرار داده و طبق آن ها فر آشپزخانه خود را خریداری نمایید، در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم:
۱- یخ زدایی
فرهایی که دارای قابلیت یخ زدایی می باشند به راحتی غذاهای یخ زده را گرم کرده و یخ آن ها را ذوب می کنند.
۲- گریل بالا
داشتن گریل بالا از خصوصیات مهم یک فر می باشد که در برشته شدن مواد غذایی و تست کردن آن ها نقش مهمی دارد.
۳- اندازه
یکی از نکات مهمی که در هنگام خرید بایستی به آن دقت کنید این است که طبق فضایی که در آشپزخانه دارید فر را خریداری کنید. بیشتر فرها حداقل عرضی معادل ۵۷ سانتی متر دارند. پس شما باید این فضای خالی را در آشپزخانه خود داشته باشید و سپس اقدام به خرید کنید.
۴- ظرفیت
ظرفیت اکثر فرهای توکار خانگی معمولا ۸۰ لیتر می باشد. در صورتی که خانواده ای پرجمعیت دارید و یا مهمانی های زیادی برگزار می کنید باید به این نکته توجه کنید که فری با ظرفیت بالاتر برای شما مناسب می باشد.
۵- لعاب کاری و جنس بدنه و درب فر کابینتی
در زمان خرید باید به لعاب کاری بدنه فر و شیشه درب فر توکار دقت کنید، داشتن درب با دو شیشه و بدنه ای لعاب کاری شده باعث می شود که درب فر از بیرون دمای کمی داشته باشد و حرارت درون محفظه فر هدر نرود در نتیجه عملیات پخت غذا بهتر انجام می شود.
۶- فن خنک کننده
بیشتر فرهای کابینتی دارای فن می باشند که وظیفه این فن خنک کردن فضای پیرامون فر بوده و باعث می شود بدنه فر نیز دمای پایین تری داشته باشد.
۷- تایمر با قابلیت نصب برنامه
بعضی از فرهای آشپزخانه که دارای تایمر هستند، این قابلیت را دارند که برنامه های مختلف پخت و پز روی آن ها نصب شود. در این نوع فرها زمان پخت غذا نیز تعیین شده و پس از پایان زمان، فر به صورت خودکار خاموش می شود.
برخی از فرهای کابینتی پیشرفته تر، از قبل نیز دارای برنامه های پخت هستند که برای پخت غذاهای مختلف به کار می روند.
۸- جوجه گردان یا میله برشته کن
برخی از خانواده ها علاقه زیادی به پخت غذاهای برشته و مرغ بریان دارند. در بسیاری از فرهای توکار این قابلیت وجود دارد و شما می توانید مرغ و گوشت را با کمک میله ای که در وسط فر قرار دارد، برشته کنید.
۹- قابلیت جدا شدن شیشه های درب فر جهت شستشو و بیرون آوردن بخش های مختلف فر و تسهیل در پاک کردن
اکثر فرهای کابینتی این قابلیت را دارند که شما شیشه های درب را جدا کنید و آن ها را به راحتی بشویید. فقط بایستی در انجام این کار نهایت دقت را داشته باشید. به این دلیل که شیشه های فرها معمولا ظرافت زیادی دارند و نباید به آن ها ضربه ای وارد شود.
بهتر است در هنگام شستشوی شیشه های درب فر توکار از موادی که خاصیت سایندگی دارند استفاده نکنید.
۱۰- تعداد طبقات فر توکار
قبل از خرید فر آشپزخانه خود به این نکته نیز دقت کنید که فر دارای چند طبقه است و متناسب با نیاز خود آن را انتخاب کنید.
۱۱- وجود قفل کودک برای فر
۱۲- نوع انرژی مصرفی فر آشپزخانه
۱۳- ظرفیت و سایز بدنه فر
۱۴- وجود ضمانت نامه برای فر
۱۵- قابلیت دیدن غذا از بیرون
خوب است که شما قادر باشید به آسانی درون محفظه فر را مشاهده کنید. در واقع قابلیت دیدن غذا از بیرون و در زمان طبخ غذا است. به این دلیل که شما بدانید غذا در چه مرحله ای قرار دارد و چه مدت زمانی برای پخت کامل آن نیاز است.
۱۶- لامپ درون فر
مورد بسیار مهم دوم، راجع به لامپ درون محفظه فر کابینتی می باشد، بهتر است لامپ فر از نمونه های کم مصرف با عمر طولانی باشد و در صورت نیاز به تعویض شما بتوانید به راحتی این کار را انجام دهید.
ظرفیت های استاندارد فرهای کابینتی در بازار
فرهای توکار دارای ظرفیت های مختلفی هستند که زمان انتخاب آن ها با توجه به این جمعیت خانواده و میزان استفاده از فر چقدر است، ظرفیت مناسب را انتخاب کنید:
۲۵ لیتر
۲۸ لیتر
۴۰ لیتر
۵۵ لیتر
۶۵ لیتر
۷۰ لیتر
عرض استاندارد فرهای مختلف موجود در بازار
فرهای موجود در بازار دارای عرض های مختلفی هستند که شما باید با توجه به میزان فضا و نیاز خود اندازه فر توکار را انتخاب کنید:
۶۰ سانتی متر
۷۰ سانتیمتر
۹۰ سانتیمتر
۱۲۰ سانتیمتر
روش تمیز کردن فر توکار
قبل از اینکه اقدام به تمیز کردن فر کنید، آن را برای چند دقیقه روشن کنید. می توانید درون فر کمی آب بریزید و سپس آن را روشن کنید تا محفظه با بخار آب داغ خیس شود. پس از آن می توانید از مواد شوینده برای تمیز کردن محفظه داخل فر استفاده کنید. یک پارچه را خیس کرده و به قسمت های داخلی فر بکشید. برای اینکه محلول تمیز کننده خانگی داشته باشید می توانید از مایع ظرفشویی، مایع سفید کننده و آبلیمو استفاده کنید، این مواد را داخل آب گرم بریزید و با آن قسمت های داخلی را تمیز کنید.
چقدر باید هزینه کنیم تا بتوانیم یک فر توکار مناسب خریداری کنیم؟
اگر فر را برای نیاز معمولی و روزانه خود بخواهید و انتظارات زیادی از آن نداشته باشید، با پرداخت مبلغی بین ۴ تا ۸ میلیون نیز می توانید یک فر کابینتی مناسب داشته باشید.
شما چه نوع فری را نیاز دارید؟
اینکه شما به چه نوع فر توکاری احتیاج دارید به عوامل زیادی بستگی دارد. به عنوان مثال در صورتی که شما برای فر خود دارای انشعاب جداگانه در منزل نباشید، ملزم به استفاده از فر برقی خواهید شد.
پس قبل از خریداری فر آشپزخانه خود باید این مورد را در نظر داشته باشید و طبق آن و سایر آپشن های مدنظر خود اقدام به خریداری فر کنید.
سایز درست فر توکار را انتخاب کنید
گنجایش فرهای مختلف از ۵۰ تا ۷۵ لیتر متغیر است. که می توان گفت ظرفیت متوسط فر توکار تک حدود شصت لیتر می باشد. اما فرهای دابل این میزان متفاوت بوده و حدود ۶۲ لیتر گنجایش فر اصلی بوده و ۳۵ لیتر ظرفیت فر کوچک تر می باشد. به این نکته دقت کنید که ممکن است یک فر کابینتی با ظاهر بیرونی بزرگ تر، دارای ظرفیت واقعی کمتری نسبت به یک فر با ظاهر کوچک تر باشد.
فر دابل یا تکی
این فرها زیبایی و جذابیت زیادی به آشپزخانه شما می دهند. با استفاده از این فرها که می توانند در قسمت های مختلفی از آشپزخانه قرار بگیرند، شما می توانید با راحتی بیشتری آشپزی کنید.
فر دابل روی هم
این فرها معمول ترین حالت فرهای دابل هستند که هم روی کابینت و هم در زیر کابینت امکان قرار گرفتن آن ها وجود دارد.
فر تنها، مایکروویو و محفظه گرم کننده کمبو
این ترکیب در صورتی ایجاد می شود که شما قصد دارید فضای خالی در کابینت های بلند خود را پر کنید. معمولا از این ترکیب در کنار یخچال فریزرها استفاده می شود.
فرهای مجزا پهلو به پهلو
این نوع از ترکیب قرار گیری نیز برای بسیاری از آشپزخانه ها جذاب می باشد، برای داشتن این ترکیب نیز باید در کابینت خود فضای کافی برای قرار گرفتن دو فر در کنار هم را داشته باشید.
فرهای مجزا به صورت تک
برخی اوقات بین دو فر یکی دیگر از لوازم آشپزخانه، به عنوان مثال اجاق گاز قرار می گیرد. که این ترکیب نیز بستگی به سلیقه شما و فضای موجود در آشپزخانه شما دارد.
فر دیواری ستاره آبی
این فر توکار یک مدل تجاری با درب فرانسوی است که آپشن های بیشتری نسبت به سایر فرهای توکار دارد که به شما قابلیت های بیشتری می دهد.
آیا باید یک فر تمیزکننده خودکار بخرید؟
تمیز کردن محفظه داخلی فر گاهی می تواند دشوار باشد پس این که یک فر به صورت خود کار تمیز شود برای بسیاری از افراد یک آپشن فوق العاده محسوب می شود. این تمیز کنندگی با فرآیندهای مختلفی صورت می گیرد. در برخی از فرها این کار با افزایش دمای درون محفظه فر تا ۵۰۰ درجه سانتی گراد صورت می گیرد و در برخی دیگر، با استفاده از بخار آب این کار انجام می شود.
تمیز کننده به روش کاتالیزوری
درون محفظه بعضی از فرها پوشش کاتالیزوری وجود دارد که در صورت اعمال حرارت بالا فر کاملا تمیز می شود و نیازی به تمیز کردن دستی وجود ندارد. این پوشش کاتالیزوری ممکن است بعد از چند مدت نیاز به تعویض داشته باشد.
تمیز کننده به روش تجزیه مواد
این روش به گونه ای است که دمای بسیار بالا در حدود ۲۵۰ درجه سانتی گراد برای از بین بردن مواد غذایی باقیمانده در محفظه فر، مورد استفاده قرار می گیرد.
در این روش مواد باقیمانده تحت تاثیر دمای بالا به خاکستر تبدیل شده، کف فر جمع می شوند و شما می توانید به راحتی آن ها را تمیز کنید.
تمیز کننده به روش تجزیه مواد
فرهای دارای عملکرد چند منظوره
به فرهایی که دارای المنت های حرارتی در بالا و پایین محفظه خود بوده و از گریل و فن یکنواخت کننده دما بهره مند هستند، فر چند منظوره گفته می شود. این نوع از فرها دارای قابلیت یخ زدایی نیز می باشند، که همین خاصیت یخ زدایی به روش های مختلفی در فرها صورت می گیرد. قبل از خرید فر مورد نظر خود دقت کنید که تا چه اندازه به آپشن های فر توکار نیاز پیدا خواهید کرد و با توجه به نیاز خود فر را خریداری کنید.
سایر ویژگی های مهم یک فر آشپزخانه
فرها می توانند قابلیت های دیگری نیز داشته باشند که کار پخت و پز را برای شما آسان تر می کنند، در اینجا به برخی از این موارد اشاره می کنیم:
ریل تلسکوپی
این قابلیت در برخی از فرها وجود دارد و سبب می شود که شما بتوانید با آسانی شلف های درون فر را بیرون آورده و دوباره به جای اول خود برگردانید.
تایمر قابل برنامه ریزی
با استفاده از این قابلیت شما می توانید زمان پخت غذای خود را تعیین کنید. به عنوان مثال شما مشخص می کنید که غذای درون فر راس ساعتی معین، شروع به پخت نماید.
پخت با بخار
این قابلیت به شما این امکان را می دهد که غذاهایی تردتر داشته باشید. بخار آب که در محفظه فر ایجاد می شود و در سطح غذا قرار می گیرد، بعد از خشک شدن حالت تردی به غذا می دهد.
کنترل های دیجیتال
این کنترل ها زمانی به کمک شما می آیند که شما برای پخت یک غذا به دمای دقیقی نیاز داشته باشید.
کنترل اتوماتیک پخت
با استفاده از این آپشن شما می توانید دما، میزان رطوبت، حرارت و مدت زمان پخت غذای خود را از پیش تنظیم کنید.
شیشه درب سه یا چهار جداره
وجود این نوع از درب ها در فرهای پیشرفته دیده می شود. این نوع درب ها فواید زیادی از جمله صرفه جویی در مصرف انرژی، نگهداشتن حرارت در فر و عایق کردن فر دارد.
آیا استفاده از فر توکار هزینه زیادی برای شما خواهد داشت؟
شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که در صورت خرید فر برقی، هزینه برق مصرفی منزل شما تا چه اندازه افزایش می یابد. لازم است بدانید این که یک فر توکار از برق برای طبخ غذا استفاده می کند دلیل بر افزایش بیش از حد هزینه برق مصرفی شما نیست. فرهای جدید برقی، دارای مصرف بهینه بوده و نسبت به یک ماشین ظرفشویی تنها حدود ۲۰ درصد مصرف برق بیشتری دارند.
